4 Ekim Perşembe günü saat 14.00’te  fakültemizde, Bosna Hersek Zenica Üniversitesi, Tefsir ana bilim dalı ve Kur’an antropolojisi alanında profesör olan Safvet (Mustafa) Halilović, Arapça olarak “Kur’an Antropolojisi” başlıklı bir konferans verdi. Konferansa fakülte öğrencileri ve öğretim görevlileri ile birlikte pek çok misafir iştirak etti. Konferansında Bosna’nın tarihsel süreç içerisinde geçirdiği önemli olayları ve bu olayların, toplumsal hayata ve İslami yaşayışa ne gibi etkilerinin olduğu üzerinde duran Haliloviç, Osmanlı döneminden başlamak üzere Türkler ve Boşnaklar arasında olan sıkı ilişkilerin üzerinde durdu. Özellikle Osmanlıların İslam’ı Balkanlara getirmesinin, Balkanların toplumsal ve dini hayatı üzerinde çok önemli etkilere sahip olduğuna değinen Haliloviç, Bosnalıların hala bu sebeple Türklere karşı duyduğu derin muhabbetten de bahsetti. Bosna’da ekilen İslam filizlerinin kuvvetine değinen Haliloviç, tarihsel süreçte Balkanların aşırı despotik rejimlere maruz kalmalarına rağmen İslami benliklerini hala korumalarının en önemli sebebinin doğru İslami anlayış ve Osmanlının tarihsel misyonuna duyulan saygı olduğunu belirtti.

Kur’an Antropolojisi Nedir?

Konuşmasının ikinci kısmında Kur’an antropolojisi üzerinde duran Haliloviç, ilk önce kendisinin başında bulunduğu, tefsir ve hadis eserlerinin çevrilmesi için oluşturulan projeden bahsetti ve bu vasıtayla dini ve akademik bilginin artırılmasını amaçladıklarına değindi. Bu merhalede, Kur’an antropolojisinin bilgi ve deneyim sonucu ortaya çıkan ve kendisine, Müslüman ülkelerde üst düzeyde ihtiyaç duyulan bir disiplin olduğuna değindi. Tarihsel açıdan bakıldığında yeni bir disiplin gibi görünen bu mecranın aslında İslam toplumunda uzun süredir var olduğunun altını çizdi. Özellikle modern çağın getirmiş olduğu seküler fikri akımlara karşı koyabilmek bakımından Kur’an antropolojisi yapmanın önemine değinen Halilovic, Kur’an’ın insan ve Allah arası ilişki üzerinde şekillendiğini belirtti. Bu ilmin dört ana temel üzerinde yükseldiğini ifade eden Halilovic, bu temelleri anlamanın Müslümanlara birçok mecrada faydalı olacağına değindi.

1. İnsanın mahluk olması ve kendi kendine var olamayacağını bilmesi.
2. İnsanın mükerrem bir varlık olduğunun farkına varması.
3. İnsanın mükellef bir varlık olduğunu bilmesi.
4. Toplumsal hayata karşı mesul bir varlık olduğunu bilmesi.

Kur’an antropolojisi disiplininin, bu dört temel ilkeyi insanlara anlatmayı amaçladığını belirten Haliloviç, bu ilkeleri anlamanın aynı zamandan narsisizm, egoizm, ve toplumsal terörizmi engelleyeceğini belirtti. Zira popüler kültür ve seküler yaşamın bu ilkeleri göz ardı ederek metafizik anlayışı değiştirmeye çalıştığını belirten Halilovic, Batı’da yaygın olan ‘Tanrısız Metafizk’ anlayışının sirayetinin önlenmesi için belirten temel ilkelere çerçevesinde Kur’an antropolojisi yapmanın önemine değindi. Konferans katılımcılardan gelen çeşitli sorularla sona erdi.

Not: Hocanın detaylı biyografisi ve çalışmaları için bakınız:

https://www.ipf.unze.ba/wp-content/uploads/2016/08/Safvet_Halilovic_Biography.pdf

Haber: Tugay Taşcı