Sahn-ı Seman'dan Darülfünun'a Osmanlı'da İlim ve Fikir Dünyası Sempozyumu (18. yüzyıl) 22-23 Aralık 2017 tarihinde Zeytinburnu Kültür ve Sanat Merkezi'nde gerçekleştirilecek.

18. yüzyıl, Osmanlı Devleti’nin toprak kaybetmeye başladığı, isyanlar ve mali sıkıntılarla devlet yönetiminde istikrarsızlıkların görüldüğü bir yüzyıldı. Bunun bir sonucu olarak, bu yüzyıl kaybedilen toprakların geri alınma gayretleri, askeri ve mali alanlarda ıslahat ve yeni düzenleme çabaları ile geçmişti. Bu yüzyılda Batı’nın üstünlüğü kabul edilmeye başlamış ve bunun sebepleri sorgulanarak Avrupa’daki yenilikler takip edilmeye çalışılmıştır. Yüzyılın ilk çeyreğindeki, sonradan Lale devri olarak isimlendirilen dönemde, bu çaba bariz

olarak görülmektedir. Nitekim, bu amaçla Avrupa’ya elçiler gönderilmiş ve bu elçiler Avrupa’nın durumu ile ilgili raporlar hazırlamıştır. İbrahim Müteferrika tarafından kurulan matbaa da, bu çabanın bir tezahürü olarak gösterilebilir. Yine bu dönemde kütüphaneler kurulmuş, Yalova’da kağıt fabrikası açılmıştır. Medreselerin ıslahı da gündeme gelmiş, ancak netice alınabilecek girişimler yapılmamıştır. Bununla birlikte tıp, fizik, astronomi ve matematik gibi ilimlere karşı bir ilginin uyandığı, bir tercüme heyetinin kurularak önemli görülen eserlerin tercüme edildiği görülmektedir. Diğer yandan mâlî sıkıntılara rağmen, bu yüzyılda imar çalışmaları devam ettirilmiş, cami, medrese, sebil, çeşme vb. birçok yapı inşa edilmiştir. Yine, bazı padişahlar bizzat hat ve musiki ile meşgul olmuş, kültür ve sanat alanındaki gayretleri desteklemişlerdir. Yüzyılın sonlarına doğru
ise, III. Selim zamanında, çok sayıda layiha hazırlanarak planlı ıslahat hareketlerine girişilmiştir. Bunlar
arasında, askeri alanda kurulan eğitim müesseseleri özellikle zikredilmelidir.